Groningen, 9 januari 2018
Geachte leden,
Met dit schrijven willen wij u informeren over de oprichting van de Vereniging Groninger Monument Eigenaren.
De Vereniging Groninger Monument Eigenaren is de belangenvereniging van eigenaren van rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten, karakteristieke en beeldbepalende panden in het aardbevingsgebied. Door ons te verenigen kunnen wij ons samen sterk maken voor toereikende oplossingen en meer inspraak. De eigenaren zullen weer in hun kracht gezet moeten worden: een voorwaarde voor het behoud van het gebouwde erfgoed in haar huidige vorm en omvang. Eigenaren van het gebouwde erfgoed kennen een eigen problematiek binnen het aardbevingsdossier: deels vanwege de wet- en regelgeving, maar ook vanwege de complexiteit van de gebouwen. Daarnaast worden deze eigenaren gekenmerkt door de liefde en toewijding die ze toedragen aan het Gronings gebouwde erfgoed in de meest brede zin van het woord. Wij zien het als onze missie de bedreiging, het verval, de verminking, laat staan de sloop van ons bouwkundig erfgoed te voorkomen én te stoppen.
De oprichting vond plaats op 21 april vorig jaar, vanuit de ervaring dat de eigenaren een ongelijke strijd voeren tegen de, in juridische en technologische zin, goed geëquipeerde instanties die belast zijn met schadeherstel, schadepreventie en compensatie van waardedaling. Het is inmiddels verworden tot één groot bureaucratisch moeras. Willen de eigenaren het proces van de schade afhandeling en de schadepreventie verbeterd zien, dan moeten ze zich organiseren. Dat is de enige manier om tegengas te geven aan al die partijen die inmiddels belast zijn met het oplossen van de aardbevingsproblematiek. Eigenaren willen niet langer dat er óver hun beslist wordt, maar mét hun. Zij willen dat de willekeur verdwijnt, de zorgvuldigheid terugkeert én dat de geboden oplossingen werkelijk toereikend zijn. Per slot van rekening gaat het om hún eigendom, hún veiligheid en hún welzijn. Dat mag nooit uit het oog verloren worden.
In de periode na de oprichting hebben wij als vertegenwoordiger van onze leden gesproken met verschillende stakeholders in het aardbevingsdossier, waaronder de Nationaal Coördinator Groningen, betrokken gedeputeerden van de provincie Groningen en verantwoordelijken en betrokkenen op het Ministerie van EZK en het Ministerie van OCW. Dit is slechts een begin om betrokken partijen te overtuigen van de eenvoud van onze oplossingsgerichte benadering van deze problematiek.
De huidige aanpak, die zich vooral kenmerkt door een technocratische, juridische én bureaucratische insteek dient te worden bijgesteld richting een meer praktische en pragmatische benadering waarin de menselijke maat weer terugkeert. Om niet te verzanden in het huidige moeras aan procedures en regels heb je als individuele eigenaar al snel dure advocaten en bouwkundigen nodig om beslissingen aan te vechten en contra-expertises uit te (laten) voeren. Dit alles is niet nodig. We zitten nu overduidelijk in een conflictmodel, maar we moeten gezamenlijk weer naar een oplossingsmodel. Basis voor een oplossingsmodel is vertrouwen en wederzijds respect. Het vertrouwen van de eigenaar in de overheid dient weer te worden hersteld. Ook dat is een belangrijke opgave voor de vereniging. In dat kader hebben wij voor 2018 een zestal speerpunten benoemd die de basis vormen voor de oplossingsrichtingen waar wij ons sterk voor willen maken.
Dit brengt ons tot de vraag wat wij van de overheid verwachten.
De overheid dient voor alles voldoende middelen beschikbaar te stellen in de vorm van een Erfgoed-schadefonds om het behoud van het Gronings gebouwd erfgoed en het bestaande aanzien van het Gronings landschap te financieren. Dit kost geld, veel geld, daar zijn wij ons ten volle van bewust. Maar alles in perspectief: het is een fractie van de opbrengst die de gasbel de overheid heeft opgeleverd in al die jaren.
Het aansturen van de Nationaal Coördinator Groningen geschiedt nu volledig vanuit het Ministerie van EZK. Waar het gaat om bedreiging, verval en uiteindelijk sloop van erfgoed, zien wij een rol voor het Ministerie van OCW in dit dossier. Het is immers niet slechts een kwestie van economische waarde, maar ook van cultuurbehoud.
Regionaal dient de provincie als houder van de Groningse identiteit een belangrijke stem te hebben in het geheel. Daarbij dient de regio niet als krimpregio te worden benaderd maar als een kansrijke erfgoed provincie. Financiële middelen dienen niet alleen als kosten, maar ook als investering te worden gezien. Koppelkansen, zoals het tijdens het herstel energieneutraal maken van woningen, dienen te worden benut. Coulance is hierbij het uitgangspunt!
Van de lokale overheden verwachten wij een pro-actieve houding gekenmerkt door positief geladen voorstellen, voortkomend uit het besef dat zij onlosmakelijk onderdeel uitmaken van het Gronings erfgoed dat het waard is bewaard te worden. Gemeenten dienen karakteristieke en beeldbepalende panden te inventariseren en te beschermen door maatregelen hiertoe in bestemmingsplannen op te nemen.
Wij roepen u op de bedreiging van monumentale, karakteristieke en beeldbepalende panden in het aardbevingsgebied van Groningen bovenaan de agenda te plaatsen. Borgen, kerken, boerderijen, renteniersbehuizingen, complete dorpsgezichten worden bedreigd met verval, verminking en zelfs met sloop. Dat dit laatste reeds het geval is, wordt pijnlijk duidelijk uit de registratie van inmiddels verdwenen huizen in het project Verdwenen Groningen van het Dagblad van het Noorden.
Mocht u een toelichting behoeven op deze brief, onze oplossingsgerichte benadering of op onze standpunten, dan zijn wij daar ten allen tijde toe bereid.
Namens de leden en het bestuur van de Vereniging Groninger Monument Eigenaren,
met vriendelijke groet,
Ir. Derk K. Kremer
voorzitter
{KomentoEnable}