Jan Sietsema neemt regie bij inspectie van Arbiter-experts

Jan Sietsema heeft  als eigenaar van het landgoed Dijkshorn bij Bedum experts op bezoek voor een inspectie van wat volgens Sietsema bevingsschade is.  Het is de derde keer dat er experts langs komen. Eigenlijk heet de sessie een schouw omdat die door de Arbiter is ingeroepen.

‘Ze zaten zelfs bij me in de slaapkamer’

De vorige keer, die met de vrouwelijke inspecteur, liep het niet goed af. ,,Ik ben netjes opgevoed en ben niet brutaal’’, heeft Sietsema een kwartier voor de komst van de experts teruggeblikt. ,,Maar er werden zomaar laden opengetrokken en ze zaten zelfs bij me in de slaapkamer. Ik neem daarom nu zelf de regie.’’

Een paar dagen eerder, tijdens een vergadering van VGME (Vereniging Groninger Monument Eigenaren),  meldt hij de aanstaande inspectie . Experts  namens de Arbiter zullen komen, terwijl ook mensen van de NAM c.q. Shell aanwezig zullen.

‘Ik sta vaak in mijn eentje tegenover drie tot vier personen’

 ,,Ik heb als ondernemer altijd geleerd dat er in onderhandelingen evenwicht moet zijn en meestal zit ik bij dit soort sessies in mijn eentje tegenover drie tot vier personen’’, klinkt het tijdens die vergadering. ,,En je wordt ook nog eens doodgegooid met vaktermen. Ik sta dus steeds op grote achterstand.’’

Het is kortom klein versus groot, onmacht versus macht. En misschien wel onzekerheid versus zelfvertrouwen. ,,Maar ik ga met plezier het gevecht aan en je moet er ook voor vechten, steeds maar weer’’, zegt Sietsema later, op de dag van de schouw.

‘Ze plukken je meteen voor 20 procent’

Hij noemt voorafgaand aan de inspectie een voorbeeld van het soms  toegaat. Er was de vorige keer een schade van 5900 euro ex BTW toegewezen. ,,Dan krijg je even later een bevestiging dat je 5900 inclusief BTW krijgt. Op zo’n moment plukken ze je voor 20 procent. Ik heb direct gezegd dat het vóór deze inspectie in orde moet komen, anders komen ze er niet in.’’  Een dag voor de inspectie komt  het in orde. 

Er  zitten  voor de inspectie zeven mensen aan een soort van stamtafel bij de firma DMF van Sietsema. Twee experts namens de Arbiter, Derkink en Clemens, en twee experts van de NAM, Reuver en Haamke. Sietsema heeft contra-expert Van Marum en aannemer  Tobben aan zijn zijde. 

‘Alles moet gezegd zijn’

Derkink heeft de leiding van de inspectie. Hij zegt: ,,Ik geef na afloop een samenvatting  en het gaat er daarbij om dat we allemaal hetzelfde gezien hebben. Als we vertrekken moet alles gezegd zijn over de techniek.’’

Reuver vult aan dat dit de plek is voor hoor en wederhoor. ,,Meningen mogen geventileerd worden, maar hier wordt geen verweer gevoerd’’, stelt Reuver. ,,Dat is voor straks, bij de Arbiter.’’

Sietsema heeft  schade aan  het dak op de voormalige boerderij Dijkshorn. Het dak is te zwaar doordat er ooit golfplaten over een ‘geschoren’ rieten dak zijn gelegd. Dat is allemaal gebeurd vóór hij de boerderij kocht. Er ligt voor 40 ton aan materiaal op de gebinten én de staalconstructie, terwijl die maar 25 ton aan zouden kunnen. Maar het was nooit een probleem, tot die beruchte bevingsdag in augustus 2012, toen Huizinge schudde en Sietsema’s leven veranderde.

‘Ik kan er niet tegenop werken’

vgme sietsema 00001Sietsema houdt een licht emotioneel betoog. ,,Ik heb een vermogen in dit pand gestopt en heel veel uren. We hebben een schuur bijgebouwd van dezelfde steen en daartoe hebben een ander pand opgekocht. We hebben 15.000 stenen helemaal schoon gebikt. Ik woon hier nu 30 jaar en tot 2012 was er niets aan de hand. Het gaat momenteel zó hard achteruit, ik kan er niet tegenop werken.”

De muren zijn langzaam naar buiten gekanteld, er klinken af en toe immense knallen (van vermoedelijk dakplaten die op spanning staan) en er is waterschade in de kelder, zo vertelt Sietsema. Het personeel voelt zich onveilig en ook een webshop die waardevolle spullen opsloeg in de zwaar beveiligde boerderij is vertrokken. Dat kost hem veel geld. Die bedrijfsschade wil hij ook op de NAM verhalen. Vandaar dat hij al een dagvaarding aankondigt. 

‘Alles wat ik heb geef ik u’

Derkink en  Clemens inventariseren eerst welke rapporten en documenten voor hen beschikbaar zijn en vergewissen zich ervan dat iedereen dezelfde documenten tot zijn beschikking heeft. Sietsema heeft op een biljarttafel alles uitgestald wat hij aan geschriften en beeldmateriaal over zijn boerderij heeft: foto’s, schouwrapporten van Monumentenwacht, bouwtekeningen, noem maar op. Geen moeite is hem te veel om iets op te zoeken: ,,Alles wat ik heb geef ik u.’’

Er is tijdsdruk, de zaak moet eigenlijk voor 1 januari afgerond worden. Maar Derkink spreekt het vermoeden uit dat een aantal zaken over de jaarwisseling heen wordt getrokken. Hij doet meer kwesties en daarvan is in elk geval al één geagendeerd in het nieuwe jaar.

‘Er is goed geluisterd naar elkaar’

 De partijen zijn het na drie en een half uur inspectie eens dat er goed gewerkt is. 

Er wordt een rondgang  rondom de boerderij gemaakt. De experts zijn scherp. Elke observatie wordt gewogen en soms in twijfel getrokken. De experts praten met kennis van zaken. Zo komt de staalconstructies aan de orde. De verbindingen zien er soms wat vreemd uit. De expert van de Arbiter zegt dat het voor de draagkracht beter was geweest er  een balk onder een hoek van 45 graden onder te lassen. De NAM-expert stelt vast dat de constructie de ductiliteit wél ten goede komt. Met andere woorden: bij vervorming door bevingen is dit staalgebint niet verkeerd. 

De partijen zijn het na drie en een half uur inspectie eens dat er goed gewerkt is. Er is uitgebreid gekeken naar het dak, observaties worden uitgewisseld, er wordt gemeten, er wordt gefotografeerd en Sietsema probeert de vragen van antwoorden te voorzien. Contra-expert Van Marum:  ,,Er is goed onderzoek gepleegd en er is goed geluisterd.”

‘Het is niet altijd de NAM die oorzaak is van de ellende’

De experts zijn nog maar amper de deur uit of Jan Sietsema is alweer aan het werk. Hij heeft zijn personeel deze dag naar huis gestuurd, maar het werk komt nog steeds binnen. Hij heeft zijn vrouw Esther voortdurend in de weer gezien voor DMF: ,,Ik kan haar natuurlijk niet voor alles laten opdraaien.’’

vgme sietsema 00006Van Marum legt nog even uit dat bij schadetaxatie vaak nog te weinig naar het grondwater wordt gekeken. Veel  boerderijen hebben rondom een gracht en bij een beving vindt de trilling   door de bodem richting het water minder weerstand. En er zijn fabrieken, zoals de melkfabriek in Bedum, die veel grondwater (400.000 m3 per jaar, soms zelfs 1 miljoen kuub per jaar, zo stellen Van Marum en Sietsema) aan de omgeving onttrekken.  Van Marum: ,,Het is niet altijd de NAM die de oorzaak is van de ellende.´´ 

‘Het blijft spannend’

De inspecteurs gaan nu op basis van hun bevindingen plus een serie toegevoegde stukken een rapport opstellen. In feite  beantwoorden ze een serie vragen die de Arbiter aan hen, de deskundigen, heeft voorgelegd. Sietsema en de NAM kunnen nog reageren op die rapportage. De deskundigen van de Arbiter kijken of er nog iets van die reacties toegevoegd moet worden aan hun eindrapport aan de Arbiter, die vervolgens beschikt op basis van de aangeleverde stukken. Sietsema: ,,Het blijft spannend.”